Dr. Füsun Akkök - Avrupa Hayat Boyu Rehberlik Politika Ağı Davetli Uluslararası Danışmanı

Makale: Hayat Boyu Öğrenme ve Hayat Boyu Rehberlik:

Avrupa Boyutuna Kısa Bir Bakış

Küreselleşme, çalışma hayatında ve ekonomide yaşanan değişimler, bilgi tabanlı toplum, mesleki ve coğrafi hareketlilik, istihdam edilebilirlik, örgün ve yaygın eğitime toplumun verdiği değerdeki değişimler, hayat boyu öğrenmeyi eğitimin ve gelişimin odak noktası yapmıştır.

Hayat boyu öğrenmenin dört temel amacı kişisel gelişim, aktif vatandaşlık, istihdam edilebilirlik ve sosyal bütünleşme olarak özetlenebilir. Avrupa Birliği hayat boyu öğrenmeyi eğitim ve istihdam politikalarında temel strateji olarak ele almaktadır. Eğitim 2020 stratejisi (EU 2020) ;

- gelişme ve bilgi birikimini eğitim, araştırma, yenilik ve yaratıcılık ile sağlamayı,

- bireylerin kendini sürekli geliştirmesi ve girişimci olması için fırsatlar yaratmayı,

- çevreye duyarlı, enerji kaynaklarını kullanmayı ve bu yönde iş ve meslekleri desteklemeyi öncelikleri olarak belirlemiştir. Avrupa Eğitim stratejisi 2020 temel göstergeleri ise, hayat boyu öğrenme ve mesleki hareketliliği geliştirmek, tüm yetişkinlere temel becerileri kazandırmak, okulu bırakanların oranını düşürmek ve erken çocukluk eğitimini yaygınlaştırmaktır.

Hayat boyu öğrenme sürecinin desteklenebilmesi hayat boyu rehberlik ile mümkün olabilmektedir. Hayat boyu rehberlik her yaştan bireylere, yaşamlarının herhangi bir döneminde, eğitsel ve mesleki tercihlerini yapabilmeleri, kendilerini ve mesleklerini geliştirebilmeleri ve sürdürebilmeleri için verilen destek hizmetleridir. Tüm bu hizmetler, insan kaynaklarının etkili ve verimli kullanımını sağlamak için önemlidir. Hayat boyu rehberlik hizmetlerinin gelişmesi ile:

Bir ülkenin rekabet edebilirliği için yeterli bilgi ve beceri tabanına sahip olunması,

Eğitim sisteminin etkinliğinin geliştirilmesi,

Eğitim ve istihdam arasında daha sıkı bir bağın teşvik edilmesi,

Avrupa çapındaki öğrenme fırsatlarından faydalanılması,

Uluslararası hareketliliğin geliştirilmesi,

Yetişkinlerin ilgileri, becerileri ve işgücü piyasası ile ilgili öğrenme fırsatlarına erişimlerine yardımcı olunması,

İşsizliğin önlenmesi/azaltılması amaçlanmaktadır.

Avrupa Birliği ülke ve aday ülkeleri eğitim bakanları hayat boyu rehberlik için 4 öncelikli alan belirlemişlerdir ve çalışmalar bu alanlara göre yürütülmektedir.

Gençler ve yetişkinlerin mesleki gelişim becerilerini kazanmaları (ekonomik çevre ve meslekleri tanıma, bireylerin kendilerini değerlendirebilmesi ve keşfetmesi)

Rehberlik hizmetlerine bütün vatandaşlar tarafından erişimin kolaylaştırılması (yüz yüze ve web tabanlı hizmetlerin birlikte bir sistem olarak kullanılması, hayat boyu kazanılan becerilerin transfer edilebilmesi, akreditasyonu (APEL), işyeri rehberliği )

Kanıta dayalı rehberlik hizmetlerinin kalite standartlarının ve güvencesinin geliştirilmesi (uygulayıcıların yeterliliklerinin geliştirilmesi, hizmetlerin verimliliğinin ölçülmesi, kalite güvencesi ortak kültürü)

Ulusal, bölgesel ve yerel paydaşlar arasındaki iletişim, koordinasyon ve işbirliğinin desteklenmesi (rehberlik hizmetlerinin yerel ağlarla bağlanması)

Eğitim ve istihdam sektöründe hayat boyu rehberlikte işbirliğini geliştirmek amacıyla Üye Devletler tarafından Avrupa Hayat Boyu Rehberlik Politika Ağı (ELGPN) kurulmuştur. Hayat boyu rehberlik politika, sistem ve hizmetlerinin geliştirilmesi ve uygulanmasında katılımcı ülkelere katma değer sağlamayı amaçlamaktadır. Türkiye’nin de üye olduğu bu politika ağının öncelikli alan çalışmalarının ülkemizde de farklı sektörlerce dikkate alınması beklenmektedir.

Prof. Dr. Fusun Akkök

Prof. Dr. Füsun Akkök 1956 yılında Izmir'de doğdu. Orta ve lise öğrenimini Izmir Amerikan Kız Kolejinde, lisans öğrenimini Orta Doğu Teknik Üniversitesi Psikoloji bölümünde tamamladı. Hacettepe Üniversitesi, Rehberlik ve Psikolojik Danışma yüksek lisans çalışmasından sonra özürlü çocukların anne-baba rehberliği konusunda Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesinde doktora çalışması yaptı ve ODTÜ Eğitim Fakültesinde akademik hayata başladı. Doktora sonrası çalışmalar yapmak üzere gittiği A.B.D. 'de psikolojik danışma ve eğitim konusunda araştırmalara katıldı. Akkök'ün anne-baba rehberliği, mesleki rehberlik, iletişim becerileri, kişisel gelişim konularında çalışmaları, çeşitli yurt içi ve yurt dışı yayınları, bildirileri ve geliştirdiği bir görsel eğitim materyali vardır. Ayrıca, M.E.B. Talim Terbiye Kurulu’na, UNICEF'e ve Dünya Bankası’na da danışmanlık hizmetlerini yürüttü, çeşitli meslek kuruluşlarında yönetim kurulu üyelikleri yaptı. Halen ODTÜ Geliştirme Vakfı Okulları yönetim kurulu üyesidir. Ingiliz Büyükelçiliği Araştırma Bursu ve A.B.D Stanley Vakfi araştırma bursunu kazanarak zihinsel özürlü ve otistik çocukların ve anne-babalarının eğitimine yönelik uluslararası projeleri yürüttü. Bu araştırmaları ile ''Mualla Öztürk Çocuk Ruh Sağlığı Ödülü'nü kazandı. A.B.D' de misafir öğretim üyesi olarak da dersler vermiş olan Akkök, ODTÜ Eğitim Fakültesinden emekli olduktan sonra uluslararası bir eğitim projesinde Proje Direktör yardımcılığı ve danışmanlık görevini de yürüttü. Halen M.E.B ve Dünya Bankası projesinde Mesleki Rehberlik ve web tabanlı mesleki bilgi sisteminin geliştirilmesi konusunda koordinatör ve danışmanlık görevini sürdürmektedir. Avrupa Eğitim Vakfının (ETF) mesleki rehberlik alt yapı çalışmalarında da ulusal ve uluslararası danışman olarak çalışmaktadır. Prof. Akkök aynı zamanda, Avrupa Hayat Boyu Rehberlik Politika Ağı (ELGPN) davetli uzmanı olarak da görev yapmaktadır.